UNESCO Adayı Amasya'da Gezilecek Noktalar

Karadeniz’in orta kesiminde, Yeşilırmak’ın iki yakasına kurulmuş açık hava müzesi tadındaki Amasya, 7.500 yılı aşan geçmişi ve etkileyici doğasıyla ziyaretçilerine bambaşka bir serüven sunar. “Şehzadeler Şehri” olarak anılan bu kadim kent, Osmanlı’nın gelecekteki padişahlarının eğitim gördüğü önemli bir merkezdi. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ndeki Harşena Dağı ile Pontus Kralları Kaya Mezarları gibi değerleriyle Amasya, her adımda derin bir tarih hissi uyandırırken, cömert doğasıyla da nefes aldırır.

Bu detaylı rehberde Amasya gezilecek yerler listesinde öne çıkan tarihi konaklardan şelalelere, antik kaya mezarlarından şifalı kaplıcalara kadar pek çok durakla tanışacak, Amasya seyahatinizi en verimli biçimde planlamanız için Katartur’un pratik bilgilerinden yararlanacaksınız.

Amasya’ya Genel Bakış ve Ulaşım

Konum, Ulaşım Seçenekleri ve İdeal Kalış Süresi

Türkiye’nin kuzeyinde, Orta Karadeniz’de yer alan Amasya; Samsun, Sinop, Çorum ve Tokat’la komşudur. Denize kıyısı bulunmasa da Yeşilırmak’ın kattığı atmosfer sayesinde benzersiz bir görsel şölen sunar. Ulaşım için kara yolu veya hava yolunu tercih edebilirsiniz. Özel araçla gelmek mümkün olduğu gibi, Türkiye’nin pek çok şehrinden düzenli otobüs seferleri bulunur. Hava yolunu kullanacaklar için Amasya Merzifon Havalimanı şehir merkezine yaklaşık 42 km mesafededir; Samsun Çarşamba Havalimanı da alternatif olarak düşünülebilir.

Amasya’nın tarihini ve doğasını sindirerek gezmek için 3–4 gün idealdir; daha hızlı bir programda 2 tam gün de yeterlidir. Karadeniz ikliminin etkisiyle sonbahar ve kış yağışlı, yazlar ise 20–25 derece civarında seyreder. Yağışların azaldığı Haziran–Eylül dönemi, şehirde turistik ziyaretler için en elverişli zamandır.

Tarihi ve Kültürel Duraklar

Amasya; Hitit, Frig, Kimmer, İskit, Pers, Hellen, Pontus, Roma, Bizans, Danişmend, Selçuklu, İlhanlı ve Osmanlı gibi sayısız uygarlığa ev sahipliği yapmış bir açık tarih sahnesidir. Merkezdeki yapılar birbirine yürüyüş mesafesinde olduğundan kenti adımlayarak keşfetmek başlı başına keyiftir.

Amasya Kalesi & Kaya Mezarları

Amasya Kalesi (Harşena Kalesi): Şehrin simgelerinden olan kale, Harşena Dağı’nın eteklerinde denizden yaklaşık 700 metre yüksekte yükselir. Osmanlı, Roma, Bizans, Pers ve Pontus dönemlerinde aktif kullanılan kalede surlar, iç kalede Osmanlı camileri, su depoları ve sarnıçlar bulunur. Buradan şehrin ve Yeşilırmak’ın panoramik manzarasını fotoğraflamak benzersizdir. Ziyaret saatleri genellikle 09.00–16.45 arasındadır. Giriş ücretlidir; Müze Kart geçmez.

Pontus Kralları Kaya Mezarları: Yalıboyu Evleri’nin ardında, Harşena eteklerine oyulmuş devasa mezarlar, Yeşilırmak’a hâkim konumlarıyla büyüleyicidir. “Krallar Vadisi” olarak anılan alanda Helenistik döneme ait 21 kayaya oyma mezar yer alır. Nefes kesen şehir görüntüleri sunan bu alan, tarih turlarının vazgeçilmezidir. Merdivenlerle çıkış bulunur; bazı basamaklar yıpranmış olabileceğinden dikkat önerilir. Giriş ücretlidir; Müze Kart geçmez.

Yalıboyu Evleri & Sabuncuoğlu Müzesi

Yalıboyu Evleri: Yeşilırmak boyunca sıralanan bu zarif konaklar, Amasya’nın en bilinen yüzüdür. Arkalarındaki kaya mezarları ve Harşena siluetiyle birlikte kartpostal tadında kareler sunarlar. 18. ve 19. yüzyıl Osmanlı sivil mimarisini yansıtan, iki ya da üç katlı, ahşap-taş karışımı yapılar antika mobilyaları ve cumbalı balkonlarıyla geçmişin atmosferini taşır. Günümüzde bir kısmı müze, konaklama veya restoran olarak hizmet verir. Akşam aydınlatmaları eşliğinde Yalıboyu siluetini izlemek unutulmazdır.

Sabuncuoğlu Şerefeddin Tıp ve Cerrahi Tarihi Müzesi: Bilim tarihine meraklılar için ideal bir duraktır. İlhanlı döneminde 1300’lerin başında “bimarhane” olarak inşa edilen yapı, 700 yılı aşkın süre şifahane işlevi görmüştür. Adını, Fatih devrinin önemli hekimlerinden Amasyalı Sabuncuoğlu Şerafettin’den alır. Müzede cerrahi aletler, tedavi yöntemleri ve dönemin hekimlerinin balmumu heykelleri sergilenir. Müzik terapisi gibi yöntemlerin ilk uygulandığı yerlerden olmasıyla dikkat çeker. Pazartesi hariç genellikle 08.00–17.00 arası açıktır. Giriş 5 TL; Müze Kart geçmez.

Şehzadeler Müzesi ve Diğer Önemli Yapılar

Şehzadeler Müzesi: Amasya’da sancak beyliği yapan şehzadelerin balmumu heykellerinin bulunduğu müze, 1800’lerden kalma bir konakta hizmet verir. 18. ve 19. yüzyıl mobilyalarıyla döşeli odalar, hat, minyatür ve ebru örnekleriyle Osmanlı dönemine yolculuk sağlar. Her gün 08.30–17.30 arası açıktır. Giriş 10 TL’dir; Müze Kart geçerlidir.

II. Beyazıt Camii ve Külliyesi: Şehir merkezinde geniş bir alana kurulu bu etkileyici yapı topluluğu, 1486’da Sultan II. Beyazıt’ın oğlu Şehzade Ahmet tarafından yaptırılmıştır. Cami, medrese ve imaretten oluşan külliye uzun yıllar dini eğitim merkezidir. 15. yüzyıl Osmanlı mimarisinin sağlam örneklerinden olup günümüze iyi korunarak ulaşmıştır.

Minyatür Amasya Müzesi: Çocuklu ailelerin gözdesi olan müzede, 1914 tarihli bir fotoğraftan yola çıkılarak Osmanlı dönemi Amasya’sı minyatürlerle yeniden kurgulanır. II. Beyazıt Külliyesi’nin imaretinde yer alan müzede camiler, medreseler, köprüler ve Yeşilırmak kıyısındaki konakların maketleri görülür. Gece-gündüz simülasyonlarıyla zenginleştirilen müze, Türkiye’nin en büyük maket müzeleri arasındadır. Pazartesi hariç genellikle 08.00–18.00 arası açıktır. Giriş 7 TL’dir.

Ferhat ile Şirin Aşıklar Müzesi: Ferhat Su Kanalı çevresindeki müze, Amasya’nın efsanevi aşkı Ferhat ile Şirin’e adanmıştır. İçeride yalnızca Ferhat ile Şirin değil; Kerem ile Aslı, Leyla ile Mecnun, Romeo ve Juliet gibi aşklar ile Mimar Sinan ve Mihrimah Sultan gibi tarihî figürlerin heykelleri ve tasvirleri bulunur. Genellikle 08.00–19.00 arası açıktır. Giriş ücretlidir; Müze Kart geçmez.

Saraydüzü Kışla Binası Milli Mücadele Müzesi: Atatürk’ün Amasya ziyaretlerinde karargâh olarak kullandığı ve Amasya Genelgesi’nin hazırlandığı bina olmasıyla büyük önem taşır. Bugün milli mücadele müzesi olarak hizmet veren yapıda Kurtuluş Savaşı’na ait belge ve eserlerin yanında Atatürk ve silah arkadaşlarının balmumu heykelleri sergilenir. Bina aynı zamanda kültür merkezi işlevi görür. Giriş ücretsizdir.

Amasya Arkeoloji Müzesi: Mustafa Kemalpaşa Caddesi’ndeki müze, Tunç Çağı’ndan Osmanlı’ya uzanan 13 uygarlığın izlerini taşıyan 24 binden fazla esere ev sahipliği yapar. Özellikle İlhanlı dönemine ait mumyalarıyla dikkat çeker ve Türkiye’nin önemli arkeoloji müzeleri arasında sayılır. Her gün 08.00–17.00 arası açıktır. Giriş 60 TL’dir; bazı kaynaklarda 10 TL bilgisi de yer alır.

Hazeranlar Konağı: Yeşilırmak kıyısındaki görkemli konak 1865’te inşa edilmiş, 1976’da restore edilerek etnografya müzesine dönüştürülmüştür. 18. ve 19. yüzyıl Osmanlı yaşamını yansıtan mobilyalar, yöresel kıyafetler ve antikalarla donatılmış odaları Amasya’nın kültürel hafızasını gösterir. Her gün 08.00–17.00 arası açıktır. Giriş 10 TL; Müze Kart geçerlidir.

Amasya Saat Kulesi: 1865’ten beri şehrin siluetini süsleyen kule, Osmanlı Mutasarrıfı Ziya Paşa tarafından yaptırılmıştır. Anadolu ve Osmanlı mimari öğelerini birleştiren yapı, akşam aydınlatmalarıyla Yeşilırmak’a düşen yansımaları ve arka plandaki kaya mezarlarıyla fotoğrafseverleri cezbeder. Yalıboyu Evleri’nin hemen komşusudur.

Kapı Ağa (Büyük Ağa) Medresesi: II. Beyazıt döneminde (1488) yaptırılan sekizgen planlı medrese, asırlık çınarlar ve havuzlarla süslü avlusuyla dingin bir mola alanıdır. Uzun yıllar dini eğitim verilen hücreler gezilebilir; kemerli kapılar ve büyük kubbeler yakından incelenebilir.

Gümüşlü Camii: Hükümet Köprüsü karşısındaki cami 1326’da inşa edilmiştir. Deprem ve yangınlar sonrası yenilenen yapı, Gümüşcüzade İbrahim Bey tarafından onarılmıştır. Kare planlı, kesme taşlı cami; minaresi ve iç süslemeleriyle dikkat çeker.

Pirler Parkı: Şehir merkezindeki park, kalabalıktan uzaklaşıp soluklanmak için idealdir. Osmanlı’dan kalan yapılarla çevrili alanda yöresel tatlar sunan kır bahçeleri ve restoranlar bulunur. Çocuk oyun alanları ve yürüyüş yolları ile aileler için de keyifli seçenekler sunar.

Doğal Güzellikler ve Aktiviteler

Amasya, tarih mirasının yanı sıra Karadeniz’in yemyeşil doğasını cömertçe sergileyen alanlarıyla da öne çıkar.

Boraboy Gölü & Kuş Gözlemi

Boraboy Gölü: Taşova sınırlarındaki göl, merkeze yaklaşık 63 km uzaklıktadır. 1.050 metre rakımdaki doğal set gölü; kestane, kayın, sedir ve sarı çamlarla çevrili zümrüt tonlarıyla büyüler. Tabiat parkı içinde bungalovlar, yeme-içme noktaları, kamp-piknik alanları ve yürüyüş rotaları yer alır. Deniz bisikleti kiralayıp gölde gezebilir, balık tutabilir veya kamp yaparak doğanın sessizliğine karışabilirsiniz.

Yedi Kuğular Kuş Cenneti: 1989’dan beri sit alanı olarak korunan bölge, 800 hektarı aşkın bir alanı kaplar. Çok sayıda su kuşu ve göçmen tür burada gözlemlenir; karabatak, yaban ördeği ve adını veren kuğular bunlardan bazılarıdır. Kuş gözlemi ya da kamp için uygundur. Merkeze yaklaşık 33 km mesafededir; giriş ücretsizdir.

Terziköy Kaplıcaları & Şifalı Sular

Terziköy Kaplıcaları: Amasya; tarih ve doğa kadar şifalı sularıyla da sağlık turizminde öne çıkar. Merkeze 37–40 km mesafedeki Terziköy’de termal oteller, bungalovlar, açık-kapalı havuzlar bulunur. Suyun fiziksel ve ruhsal pek çok rahatsızlığa iyi geldiğine inanılır. Özellikle kışın kar altında sıcak sulara girmek farklı bir deneyim sunar.

Doğa Yürüyüşü ve Festivaller

Doğa tutkunları Yeşilırmak kıyısında Yalıboyu Evleri boyunca yürüyüşe çıkabilir, fotoğraf safarilerine katılabilir. Boraboy Gölü ve Yedi Kuğular çevresi trekking ve bisiklet için idealdir. Kız Kayası Kanyonu ise tarihi kalıntılarla iç içe bir yürüyüş vadedir.

Tarihi hamamlarda kese-keyfiyle yorgunluk atmak mümkün; Kumacık Hamamı ve Mustafa Bey Hamamı bugün hâlâ hizmet vermektedir. Şehir merkezindeki Bedesten Kapalı Çarşı’da yöresel ürünler ve hediyeliklerle keyifli bir alışveriş yapabilirsiniz.

Amasya, kültürel takvimiyle de canlıdır. Her yıl Haziran’da düzenlenen Amasya Uluslararası Atatürk Kültür ve Sanat Festivali; etkinlikler, gösteriler ve yarışmalarla 102 yıllık geleneği sürdürür.

Amasya’da Ne Yenir?

Meşhur Elma & Yöresel Lezzetler

Amasya denince akla ilk gelen, mis kokusuyla meşhur Amasya Elmasıdır. Bu elmayla hazırlanan elma çayını şehrin çay bahçelerinde tatmanızı öneririz. Keşkek, Toyga Çorbası, Amasya Çöreği, Hengel ve Höşmerim mutfağın öne çıkanlarıdır. Şıngır Kebabı, Topuz Kebabı, Yufka Tatlısı, Patlıcan Pehli ve Bakla Dolması da bölgenin özgün lezzetlerindendir. Pirler Parkı’nda sunulan “Pirler Kebabı”nı denemek yerel bir deneyim olacaktır.

Restoran ve Kafe Önerileri

Yeşilırmak kıyısındaki birçok Yalıboyu Evi restoran ve kafe olarak hizmet verir. Şehrin en güzel manzaralarından birini sunan Ali Kaya Restaurant’ta Tokat kebabı eşliğinde Amasya’yı seyredebilirsiniz. Merzifon keşkeği için Rumi Usta’nın Yeri doğru adreslerden biridir. Ayrıca Pirler Parkı’nda da yerel tatlar sunan mekânlar bulunur.

Sonuç

Amasya; tarihle doğanın kol kola yürüdüğü, her köşesi keşfedilmeyi bekleyen bir şehir. Şehzadelerin izinde gezeceğiniz sokakları, Yeşilırmak’ın büyülü silueti, farklı medeniyetlerin izlerini taşıyan müzeleri ve eşsiz doğasıyla unutulmaz bir kaçamak sunar. Bu Amasya gezilecek yerler listesiyle rotanızı kolayca çıkarabilir, “Şehzadeler Şehri”nin büyüsünü doya doya yaşayabilirsiniz.

Amasya’nın tarihi ve doğal güzelliklerini Katartur ile keşfetmek için hemen Amasya otel ve tur seçeneklerimizi inceleyin ve rezervasyonunuzu yapın!